Il manuale di R. Garrigou-Lagrange:
De revelatione per Ecclesiam catholicam proposita
da P. Pizzuto, La teologia della rivelazione di Jean Danielou. Influsso su Dei Verbum e valore attuale, PUG (Roma 2003), pp. 174-175
Diamo un ultimo sguardo sintetico ai manuali di due autori che sono entrati in dialogo con Jean Daniélou, il primo autore riguardo ad aspetti del metodo teologico, il secondo riguardo alla dottrina della rivelazione divina: Garrigou-Lagrange e Tromp.
Garrigou-Lagrange nel IV capitolo del I volume del suo manuale ci offre una definizione e una classificazione del concetto di rivelazione. La rivelazione «divina», cioè quella manifestata «per Deum» e non «per hominem», si distingue in «naturale e soprannaturale»:
Revelatio autem dicitur naturalis vel supernaturalis. Prior, quae Revelatio improprie dicta vocatur, est munifestatio veritatis divinae per creaturas naturaliter cognoscibiles secundum exercitium naturale nostrae rationis [...] Revelatio autem supernaturalis, seu revelatio proprie dicta significat manifestalionem veritatis per interventionem Dei praeter ordinem naturae [1].
La rivelazione è soprannaturale «quoad substantiam»: «proni obiectum revelatum excedit secundum se vires et exigentias intelligentiae creatae»; ed è soprannaturale «quoad modum»: «prout modus secundum quem fit est supernaturalis, etsi obiectum revelatum, secundum se, non excedit vires intellectus nostri, sicut naturales religionis vetitates» [2].
Per cui la rivelazione, può essere definita «secundum quatuor causas» nel seguente modo:
Actio divina libera et essentialiter supernaturalis qua Deus, ad perducendum humanum genus ad finem supernaturalem qui in visione essentiae divinae consistit, nobis loquens per prophetas et novissime per Christian, sub quadam obscuritate manifestavit mysteria supernaturalia naturalesque religionis veritates, ita ut deinceps infallibiliter proponi possint ab Ecclesia sine ulla significationis mutatione, usque ad finem mundi [3].
La distinzione tra mediata e immediata viene intesa dall'autore nel contesto della recezione da parte del soggetto: recezione mediata o immediata. Non si tratta dunque della distinzione tra rivelazione naturale e soprannaturale, ma anche in questo caso è una distinzione interna alla rivelazione soprannaturale (modo di recezione).
Note:
[1] R. Garrigou-Lagrange, De revelatione, 138.
[2] R. Garrigou-Lagrange, De revelatione, 138.
[3] R. Garrigou-Lagrange, De revelatione, 139.
Diamo un ultimo sguardo sintetico ai manuali di due autori che sono entrati in dialogo con Jean Daniélou, il primo autore riguardo ad aspetti del metodo teologico, il secondo riguardo alla dottrina della rivelazione divina: Garrigou-Lagrange e Tromp.
Garrigou-Lagrange nel IV capitolo del I volume del suo manuale ci offre una definizione e una classificazione del concetto di rivelazione. La rivelazione «divina», cioè quella manifestata «per Deum» e non «per hominem», si distingue in «naturale e soprannaturale»:
Revelatio autem dicitur naturalis vel supernaturalis. Prior, quae Revelatio improprie dicta vocatur, est munifestatio veritatis divinae per creaturas naturaliter cognoscibiles secundum exercitium naturale nostrae rationis [...] Revelatio autem supernaturalis, seu revelatio proprie dicta significat manifestalionem veritatis per interventionem Dei praeter ordinem naturae [1].
La rivelazione è soprannaturale «quoad substantiam»: «proni obiectum revelatum excedit secundum se vires et exigentias intelligentiae creatae»; ed è soprannaturale «quoad modum»: «prout modus secundum quem fit est supernaturalis, etsi obiectum revelatum, secundum se, non excedit vires intellectus nostri, sicut naturales religionis vetitates» [2].
Per cui la rivelazione, può essere definita «secundum quatuor causas» nel seguente modo:
Actio divina libera et essentialiter supernaturalis qua Deus, ad perducendum humanum genus ad finem supernaturalem qui in visione essentiae divinae consistit, nobis loquens per prophetas et novissime per Christian, sub quadam obscuritate manifestavit mysteria supernaturalia naturalesque religionis veritates, ita ut deinceps infallibiliter proponi possint ab Ecclesia sine ulla significationis mutatione, usque ad finem mundi [3].
La distinzione tra mediata e immediata viene intesa dall'autore nel contesto della recezione da parte del soggetto: recezione mediata o immediata. Non si tratta dunque della distinzione tra rivelazione naturale e soprannaturale, ma anche in questo caso è una distinzione interna alla rivelazione soprannaturale (modo di recezione).
Note:
[1] R. Garrigou-Lagrange, De revelatione, 138.
[2] R. Garrigou-Lagrange, De revelatione, 138.
[3] R. Garrigou-Lagrange, De revelatione, 139.